काठमाडौं — परराष्ट्रमन्त्री डा. आरजु राणा देउवाले नेपाल–भारतबीच व्यापार, पारवहन, लगानी र सम्पर्क सञ्जाल (connectivity) विस्तारमार्फत दुवै देशले साझा समृद्धि हासिल गर्न सक्ने बताएकी छन्।
नेपाल–भारत रणनीतिक संवाद कार्यक्रमको उद्घाटन गर्दै मन्त्री राणाले दुई देशबीचको आर्थिक साझेदारीलाई गहिर्याउन बहुआयामिक सहयोग अपरिहार्य भएको धारणा राखिन्। उनले भनिन्, “समृद्धिको सपना पूरा गर्न हामीले व्यापार, पारवहन र लगानीमा सहयोग तीव्र बनाउनुपर्छ, जसको माध्यम सम्पर्क सञ्जाल विस्तार हो।”
सम्पर्क सञ्जालबाट समृद्धिको सम्भावना
मन्त्री राणाले भविष्यको परिकल्पना गर्दै भनिन्, “म यस्तो दिनको प्रतीक्षा गर्दै छु जहाँ नेपाली किसानको अदुवा २४ घण्टामै मुम्बईको बजारमा पुग्छ, र भारतीय पर्यटक दिल्लीबाट बिहानको बैठक सकेर साँझ पोखरामा अवतरण गर्छन्। यस्तो निकटता नै हाम्रो साझा समृद्धिको आधार होस्।”
उनका अनुसार, नेपाल र भारतबीचको सम्बन्ध सभ्यता, साझा मूल्य, संस्कृति र भावनामा आधारित छ। यसैले नागरिकस्तरको सहकार्य, जनसम्पर्क र कनेक्टिभिटीले दुवै देशको भविष्यको दिशा निर्धारण गर्नेछ।
पूर्वाधार र प्रविधिमा जोड
मन्त्री राणाले सडक, रेल, जलमार्ग, हवाई मार्ग र डिजिटल पूर्वाधारमा लगानी गरेर दुई देशबीचको सम्पर्क सञ्जाल अझ सशक्त बनाउनुपर्नेमा जोड दिइन्। उनले भनिन्, “यी सञ्जालहरूले न केवल पारवहन र व्यापार सुदृढ गर्छन्, तर सीमा क्षेत्रमा आधारित अर्थतन्त्रलाई पनि स्तरोन्नति गर्न मद्दत गर्छन्।”
साथै, उनले हालको विश्वव्यापी आर्थिक परिदृश्य ज्ञानमा आधारित, डिजिटल र नवप्रवर्तन–केन्द्रित हुँदै गएकाले नेपाल–भारतले पनि डिजिटल अर्थतन्त्र, आधुनिक शिक्षा, सीप विकास र रचनात्मक क्षेत्रहरूमा संयुक्त प्रयास गर्नुपर्ने आवश्यकता औँल्याइन्।
ऊर्जा क्षेत्रमा मजबुत सहकार्य
ऊर्जा क्षेत्रलाई नेपाल–भारत सहकार्यको सफल उदाहरणका रूपमा प्रस्तुत गर्दै मन्त्री राणाले नेपालमा रहेको जलविद्युत सम्भावनाले स्वच्छ र दिगो ऊर्जा आपूर्ति गर्न सक्ने बताइन्। भारतले आगामी दशकमा नेपालबाट १० हजार मेगावाट विद्युत् आयात गर्ने प्रतिबद्धताले दुई देशबीचको ऊर्जा सम्बन्धलाई थप मजबुत बनाएको उल्लेख गरिन्।
उनले प्रसारण लाइन, ग्रिड कनेक्टिभिटी, सीमापार बिजुली व्यापारजस्ता क्षेत्रलाई अझ फराकिलो बनाउनुपर्नेमा पनि जोड दिइन्।
युवा, नवप्रवर्तन र स्टार्टअपमा सहकार्यको आवश्यकता
भारतमा रहेको विशाल डिजिटल सीप र नवप्रवर्तन क्षमतासँग नेपालका प्रविधिप्रेमी युवाको सहकार्य आवश्यक रहेको बताउँदै मन्त्री राणाले भनिन्, “हामीले टेक हब, स्टार्टअप र डिजिटल नवप्रवर्तन प्लेटफर्महरूलाई सहकार्यमा प्रवर्धन गर्नुपर्छ। यसबाट हाम्रा युवाहरू प्रविधिको माध्यमबाट समृद्धिको यात्रामा अघि बढ्न सक्नेछन्।”
